Kemal Atatürk Mason localarını kapattımı? Kapanan mason locası üyeleri CHP'yemi katıldı? 28.08.1972 tarihli Milliyet gazetesi Abdi İpekçi'nin sorularını yanıtlıyan Hayrullah Örs'ten dinliyelim.
Hayrullah Örs kimdir: Türk Yükseltme Cemiyetinin Başkanı yani Türk Masonlarının büyük üstadıdır. 1901'de İstanbul'da doğmuş, öğretmen okulunu bitirmiş Almanya'da Köln ve Bonn petagoji akademilerinde okumuştur. Yurda dönüşünde Gazi Eğitim Enstitüsünde Resim-İş bölümünü açmıştır. Daha sonra Milli Eğitim Bakanlığında İlk Öğretim Şube Müdürlüğü Tatbiki Güzel Sanatlar okulu Müdürlüğü, İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü gibi görevlerde bulunmuştur.
Hayrullah Örs: 1935 deki kapanışı hakkında birçok hikayeler vardır. O zaman bütün derneklerin kapandığını hatırlamak lazımdır. O devrin gerekli görülen prensibi bu idi. O devirde bütün dernekler kapanmıştır. Türkiye'de Halkevleri, Halk Partisi var, hepsi buraya girsin denmiştir. Bakın ana çizgileri ile Türkiye'de Masonluk tarihi diye bir kitap var. İçişleri Bakanı Şükrü Kaya bu mesele üzerinde o zaman Türk Masonları kendi ideallerinin hükümetin esas programında dahil olduğunu görerek kendi teşkilatlarını kendileri feshetmiştir. Hükümetin bu iş üzerinde hiçbir teşebbüs ve alakası yoktur, demiştir. Bu iş, o sırada Avrupaya aksediyor. Masonlar da '' Biz kendimiz kapattık'' diye ilan ediyorlar.Kapatma haddizatında Devlet tarafından bir kapatma değil; elbette ki tavsiye ile; siz bunu kapatın, zaten bütün hepsi kapanıyor, diyerek 1948 senesinde yeniden açıldı. Zaten Devlet'in bir emri nede bir mahkeme kararı vardı.
Abdi İpekçi: 1935 ile 1948 arasında hiçbir faaliyet olmadımı?
Hayrullah Örs: Hiç bir faaliyet olmadı.
Abdi İpekçi:Atatürk'ün bu konudaki görüşleri bilinirmi?
Hayrullah Örs: Müsbettir. Atatürk'ün mason prensipleriyle bağdaşmayacak tarafı yok. En yakınları bunların içerisinde. Mesela Şükrü Kaya, mesela hariciye vekili Tevfik Rüştü Aras, daha bir çoklarını sayabiliriz.
1935 yılında Türkiye'de bütün dernek ve birlikler kapatıldığı için mason locaları da kendini fesetmişler ve 1948'e kadar faaliyeti olmamıştır.Bu kapanışta Atatürk'ün umdeleriyle masonluğun uyuşmaması diye bir şey yoktur.Atatürk'ün en yakın dostları masondu.[1]
Kaynaklar:
[1]Milliyet gazetesi 28.08.1972
İlgili bölüm:
Türkiye'de Lions Kulübüne kurulma izni veren Hükümet kararnamesi ve Hükümet üyeleri
Alıntılarda http://gercektarihinsayfasi.blogspot.com.tr/ olarak kaynak bildiriniz.
Hilmi Kemal
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder